Η Ανοικτή Πρόσβαση στην πράξη
1. Ερευνητής/Συγγραφέας
Η ΑΠ αυξάνει την αναγνωρισιμότητα και την απήχηση του επιστημονικού έργου που παράγει ο εκάστοτε ερευνητής/συγγραφέας, καθώς και τις αναφορές (citations).
Τι να προσέξω
- Οι εκδότες συνήθως ζητούν εκχώρηση ή αποκλειστική αδειοδότηση της πνευματικής σας ιδιοκτησίας. Προτείνεται η μη αποκλειστική ή ανοικτή αδειοδότηση ώστε να είναι δυνατή η δημοσίευση σε περιοδικά ανοικτής πρόσβασης
- Προσπάθησε να διαπραγματευθείς με τον εκδότη τη σχετική σύμβαση ή ζήτησε ειδικά δυνατότητα αυτό-αρχειοθέτησης
- Χρησιμοποίησε τις άδειες Creative Commons
- Κατέθεσε αντίγραφο της δημοσίευσή σου στο ιδρυματικό αποθετήριο. Αν δεν υπάρχει ιδρυματικό αποθετήριο, μπορείς να το καταθέσεις στο Zenodo.
- Κατέθεσε τα ερευνητικά σου δεδομένα σε αποθετήριο δεδομένων. Ζήτησε τη βοήθεια της βιβλιοθήκης εφόσον αντιμετωπίζεις δυσκολίες στην ανεύρεση κατάλληλου αποθετηρίου
- Έλεγξε τις υποχρεώσεις που θέτει ο φορέας σου ή ο χρηματοδότης της έρευνάς σου αναφορικά με την παροχή ανοικτής πρόσβασης
Πώς μπορώ να ενισχύσω την ΑΠ;
- Ενημερώσου για τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της Ανοικτής Πρόσβασης
- Γίνε πρεσβευτής της Ανοικτής Πρόσβασης στη σχολή σου/ πανεπιστήμιο σου μέσω της διοργάνωσης συζητήσεων και σεμιναρίων στη σχολή σου/ πανεπιστήμιο σου για την ανταλλαγή εμπειριών με άλλους ερευνητές
2. Εκδότης
Η ΑΠ συνδέεται άμεσα με τη μετάβαση στις ηλεκτρονικές εκδόσεις, ενισχύοντας τη δυνατότητα αξιοποίησης των νέων μεθόδων και μέσων επιστημονικής επικοινωνίας, καθώς και τις προοπτικές ανάπτυξης δυναμικών εκδοτικών μοντέλων.
Πώς μπορώ να ενισχύσω την ΑΠ;
- Εξέτασε (και υιοθέτησε) νέα εκδοτικά μοντέλα
- Διαμόρφωσε σαφή πολιτική για την παροχή ανοικτής πρόσβασης
- Συνεργάσου με πιστοποιημένα αποθετήρια για την απλοποίηση της υποβολής δεδομένων και την καλύτερη υποστήριξη των ερευνητών
3. Φοιτητής
Άμεση και ελεύθερη πρόσβαση σε σημαντικό όγκο έγκριτων επιστημονικών κειμένων, χωρίς κόστος.
Πώς μπορώ να ενισχύσω την ΑΠ;
- Αναζήτησε υλικό μέσα από αποθετήρια ή πλατφόρμες ηλεκτρονικών εκδόσεων κατά τη συγγραφή επιστημονικών εργασιών
- Κατέθεσε αντίγραφο των εργασιών σου στο ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο. Ζήτησε τη βοήθεια της βιβλιοθήκης, εφόσον αντιμετωπίζεις δυσκολίες
- Υποστήριξε πρωτοβουλίες για τη διοργάνωση δράσεων ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης
- Γίνε πρεσβευτής της Ανοικτής Πρόσβασης στο πανεπιστήμιο σου
4. Χρηματοδότης Έρευνας
Η ΑΠ οδηγεί στην αύξηση της αναγνωρισιμότητας των αποτελεσμάτων των ερευνών που χρηματοδοτεί.
Πώς μπορώ να ενισχύσω την ΑΠ;
- Υιοθέτησε πολιτική ανοικτής πρόσβασης
- Κάλυψε το κόστος που σχετίζεται με τη δημοσίευση με ανοικτή πρόσβαση (APCs)
- Ενίσχυσε τις απαιτούμενες υποδομές
- Στήριξε και ενίσχυσε δράσεις ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης
- Χορήγησε βραβεία σε ερευνητές που δίνουν ανοικτή πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνάς τους
5. Διοίκηση πανεπιστημίου
Η ΑΠ αυξάνει την αναγνωρισιμότητα και την απήχηση του έργου που παράγεται στο πανεπιστήμιο, αυξάνοντας τις δυνατότητες συνεργασίας και πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Επιτρέπει τη συλλογή και μακροχρόνια διατήρηση, βάσει διεθνών προτύπων, της επιστημονικής παραγωγής του φορέα.
Πώς μπορώ να ενισχύσω την ΑΠ;
- Υιοθέτηση πολιτικών ΑΠ
- Συμπερίληψη της ΑΠ ως κριτήριο εξέλιξης του ερευνητικού πρσωπικού
- Ανέπτυξε τις απαραίτητες υποδομές (αποθετήρια)
- Διοργάνωσε σεμινάρια και λοιπές δράσεις ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης
6. Βιβλιοθήκη/Διαχειριστής αποθετηρίου
Επιτρέπει τον έλεγχο και τη διατήρηση της επιστημονικής παραγωγής μέσω ενός κεντρικού συστήματος, τη διεθνή προβολή του κύρους και της αξίας, τη μείωση του κόστους και την παροχή σύγχρονων και ποιοτικών υπηρεσιών
Πώς μπορώ να ενισχύσω την ΑΠ;
- Αναπτύξτε τις απαραίτητες υποδομές (αποθετήρια)
- Διοργανώστε σεμινάρια και δράσεις ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης
- Υποστηρίξτε τους ερευνητές στη διαχείριση των δεδομένων τους
- Βοηθήστε στην ανάδειξη ποιοτικών περιοδικών Ανοικτής Πρόσβασης
